Rotterdam en hennep
Algemeen bekend is dat de stad Rotterdam zijn naam ontleent aan de rivier de Rotte. Tegenwoordig staat deze voormalige veenrivier via het Rotterdamse boezemstelsel ter hoogte van Rotterdam-Crooswijk in verbinding met de Binnenrotte. Deze vaarroute mondt op haar beurt uit op de Nieuwe Maas en loopt langs de Vlasmarkt en de Leuvehaven. De Maasstad is via de Rotte en de Zevenhuizerplas nog altijd met Gouda verbonden als route voor de pleziervaart.
Vrijwel iedere Nederlander weet dat Rotterdam is ontstaan uit het vissers- en handelsdorp Rotta aan de Maas. Deze eerste kleine leefgemeenschap ontstond vanaf het jaar 900 aan de uitloop van de Rotte op de Maas, langs een steiger ter hoogte van waar zich nu de Hoogstraat bevindt. Deze vormde vanaf ± 1260 een doorgaande route over de ondertussen aangelegde dam die het leefgebied tegen overstromingen van de huidige Nieuwe Maas beschermde.
Op de vraag waar de Rotte haar naam aan ontleent hebben historici tot dusver echter geen sluitend antwoord. Met enige armslag kan worden verwezen naar het boek De Rottestroom van G. Rijken, die in zijn boek aannemelijk maakt dat de Rotte en hiermee de stad Rotterdam hun naam ontlenen aan de hennepteelt.
Destijds slingerde de Rotte zich als natuurlijke waterloop door het veen- en moerasgebied binnen de Maasdelta, die zich circa 2500 jaar voor de christelijke jaartelling had gevormd. Al voor het jaar 1000 kreeg de rivier namen mee als Rotte A, Roode A en Rottestroom. Deze aanduidingen lijken te verwijzen naar de hennepteelt die hier sinds de vroege middeleeuwen plaatsvond. Nog altijd zijn hiervoor aanwijzingen in het landschap te vinden en herinneren ook andere benamingen aan deze agrarische activiteit.
Keuterboeren in Zuid-Holland, maar ook in Noord-Holland en langs de grote rivieren, verbouwden hennep op licht verhoogde stukjes land die waren omringd door uitgegraven slootjes. Zodra de jaarlijkse oogst had plaatsgevonden werden de lange hennepstengels gebundeld en in het stilstaande water van de afgedamde sloten rond de teeltakker gedompeld.
Dit proces heette roten, een natuurlijk proces waardoor de bastvezel los kwam van de houtige kern. Het stinkende dode en verkleurde slootwater met rottende plantenresten werd vervolgens gespuid op de enige doorgaande veenrivier de Rotte, zodra de boeren hun rootsloten weer doorstaken.
Elders in Nederland verwijst de etymologie eveneens naar de hennepteelt van weleer, zoals het Rottepolderplein bij Haarlem en De Kempen in Brabant, het dorp Gennip, maar ook termen als Geelbuiken, zoals touwslagers werden genoemd die met bundels hennepvezels om hun middel aan de lijnbaan stonden.
Deze tekst wordt te zijner tijd aangevuld. Voor wie alvast zelf op verder onderzoek uit wil, bieden onderstaande verwijzingen een opstap.
» Download De Rottestroom van G. Rijken.
» Rotte aan de Maas
» De Hennipsloot bij Zevenhuizen.
» De Rotte op wikipedia
» Ook dit is de Rotte