Geschiedenis
Cultuurhistorisch beschouwd en met de inzichten van nu biedt de terugkeer van de hennepplant in de Nederlandse en Europese gewasrotatie een logische voortzetting van de eeuwenlange akkerbouw van dit gewas in beide Hollanden. En hiermee bij de sociaal-economische ontwikkeling van de Zaanstreek en de haven van Rotterdam. Behalve in de regio boven Amsterdam vormde vooral het estuarium van de Maas en de samenloop van de grote rivieren tot aan Lopik al ver voor 1600 een hennepdelta.
Hennep kan worden beschouwd als de aardolie van voor de industriële revolutie. De grondstoffen die natuurvezels als hennep en vlas tegenwoordig opnieuw opleveren, waren tot ver in de negentiende eeuw onmisbaar in het leven van alledag, zoals aardolie dat thans is. Zonder hennep zou de Gouden Eeuw niet zijn bijgeschreven in de geschiedenisboeken.
Vroeg-kapitalisme
De combinatie eikenhout-hennep bracht via de scheepsbouw een hoog welvaartsniveau voor Noordwest-Europa. En vervolgens ook in Rusland (Sint Petersburg) en de Verenigde Staten (Kentucky, Wisconsin en Virginia). Ook buiten Europa stond hennep dus aan de basis van de ontwikkeling richting een hoge levensstandaard.
Hiermee vormde hennep in de hoedanigheid van onmisbaar landbouwgewas feitelijk een biobased steunpilaar voor het vroeg-kapitalisme. En hiermee voor de koloniale en industriële ontwikkeling, alsmede voor het welvaartspeil in de productieregio’s. Helaas ging dit vaak letterlijk over de ruggen van lokale landarbeiders.
Destijds liepen de Zeven Provinciën in West-Europa voorop met een sterke economische positie (handel). De groeiende inkomsten leidden tot een brede sociaal-maatschappelijk ontwikkeling, met als kenmerken de Verlichting, het liberalisme en de Renaissance. Deze ontwikkeling van de VOC en de WIC tot eerste multinationals maakte dat de Europese handelsvaart goeddeels gelijk opging met het kolonialisme.
Schandvlek
De belangrijkste financieringsbron voor de groei van de westerse welvaart werd dus niet alleen gevonden in de koopvaardij, die vaak gepaard ging met kerstening, moord en doodslag. Per saldo waren het juist ook de Europese kaapvaart (Piet Hein) en de slavenhandel (Jan Menkenveld) die het fundament legden onder de gewelddadige verdeling van de mondiale welvaart, waarmee dit oer-Hollandse begrip voor de goede verstaander nog altijd pijnlijk van ironie getuigt.
In de 21ste eeuw begint het koloniale verleden van Nederland onder invloed van mensenrechtenorganisaties uit te groeien tot een onuitwisbare schandvlek. Met als slotakkoord de zogenaamde politionele acties (juli-augustus 1947 en december 1948-januari 1949) die het Koninklijk Nederlands-Indische Leger (KNIL) uitvoerde op Sumatra en Java, tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog in de jaren 1945-1949.
Hanfeinlegen (olieverf op mahonie 26 x 49 cm) Theodor von Hörmann (1840-1985)
Adembenemend
In de Middeleeuwen (500-1500) rootten keuterboeren gemaaide hennepstengels en bossen vlas in stilstaand water rond hun akkers. De geschiedschrijving leert dat de stank van het bedorven water adembenemend moet zijn geweest. Na een week of drie staken de boeren hun afgedamde rootsloten door en collectief loosden ze het verkleurde dode rootwater op een doorgaand stroompje. Deze sloten stonden veelal in verbinding met de enige doorgaande rivier die afwaterde op de Maas, de huidige Rotte dus.
Zodra de oogst klaar voor verdere verwerking was werden de stengels gebraakt en over de hekel gehaald. Het zaad werd gebruikt om brood van te bakken, kippenvoer en om tot olie te persen. De vezel werd gekaard, gesponnen en geweven tot textiel en canvas of tot touw verwerkt. De schilder, de kleermaker, de boekdrukker, de spinster, de wever, de olieman en de touwslager stroopten maar wat graag de mouwen op, bij voorbeeld om op de lijnbaan toegevoegde waarde te maken en hun familie van belegd brood te voorzien.
» Hennep in de Verenigde Staten
» Rotterdam en hennep
