Financiële dekking
Een minderheid gevormd door VVD, PVV, CDA, Christenunie en het SGP-smaldeel beoordeelt de wietwet echter als een onvolkomen maatregel om de georganiseerde criminaliteit rond de exportgerichte wietteelt uit te bannen. Voor de uitvoering op lokaal niveau zou de initiatiefwet onvoldoende financiële dekking bieden. De tegenstemmers willen evenmin af van het staande beleid, dat de aanvoer naar de hedendaagse kruidenier strafbaar stelt.

De wietwet is dan ook niet bedoeld om primair de zware criminaliteit rond de export te bestrijden, benadrukken de initiatiefnemers. Het gaat Vera Bergkamp c.s. er vooral om de impasse te doorbreken die welwillende belanghebbenden dwarsboomt om de cannabisketen transparant te maken en lokaal of regionaal te sluiten.

Dutch model
Dinsdag 21 februari resulteerde de stemming over de Wet gesloten coffeeshopketen in 77 Kamerleden voor en 72 tegen. Een historische uitslag, na circa veertig jaar gedoogbeleid dat in 1976 startte. Het ooit voorbeeldige Dutch model maakt onderscheid tussen zware drugs en cannabis. Dat is gericht op bescherming van de volksgezondheid en berust op het grote verschil in risicoprofiel tussen hard en soft drugs.

De jaren 1970 staan bijgeschrjeven als een periode van democratisering, emancipatie en idealisme, een tijdsgewricht waarin hasj en wiet hun plek verwierven in de groeiende consumptiemaatschappij. Een serieuze tekortkoming die Dries van Agt na 1976 alsnog verzuimde te regelen was de denkbare grootschalige productie en de aanvoer voor de gedoogde verkoop via de coffeeshop. De wietwet moet nu de oplossing mogelijk maken voor de primaire productieketen, waaronder de opslag en het transport van cannabisproducten.

Ontheffing Opiumwet
De wietwet voorziet in de mogelijkheid ontheffing te verlenen aan producenten en transporteurs van cannabis. Dit staat los van aanvullend vereiste maatregelen waarmee de verguisde export van marihuana moet worden tegengaan. Bergkamp en gespecialiserde onderzoeksbureaus erkennen dat de wietwet de met misdaad omgeven productie van exportwiet niet per se zal doen afnemen.

De soms bewapende fractie van professioneel georganiseerde wietproducenten verdient veel geld aan de internationale handel. Als illegale sector draagt deze significant bij aan het Bruto Nationaal Product. De schaduwzijde kenmerkt zich door intimidatie en geweld in de keten. Dit leidt aantoonbaar tot maffiapraktijken.

Morele glijvlucht
De hiermee gepaardgaande zwijgcultuur valt lastig te doorbreken. Kleinere producten opereren veelal vanuit woonwijken op basis van een franchisemodel dat hun afnemers aanbieden. Dikwijls leidt dit tot normvervaging die uitmondt in overvallen en ander geweld die een morele glijvlucht veroorzaken. Of leiden tot een armoedeval nadat een wietplantage is ontmanteld of leeggeroofd.

Bestuurders, wetshandhavers en advocaten vallen eveneens ten prooi aan de easy money die de  wiethandel omringt. De huidige wetgeving gaat gepaard met een lage pakkans, waarmee het materialisme lonkt dat de wietmaffia omringt. Door de productie oogluikend toe te staan belanden overheidsdienaren soms sluipenderwijs in een afhankelijkheidspositie, meestal met welbegrepen corrumptief eigenbelang ter rechtvaardiging.

Aantasting van integriteit en gezag liggen dus op de loer binnen het huidige bestel. Zo kan het criminele milieu zich als het ware auronoom positie verwerven in de bestuurlijke periferie. Opgemerkt mag worden dat de Opiumwet op het cannabisdomein als criminogeen kan worden bestempeld, omdat de naleving ervan uitnodigt tot wetsovertreding. Gereguleerd gedogen kan bijdragen aan een oplossing.

Eerste Kamer
Cannabisten en periodieke marihuanaconsumenten kunnen sinds 21 februari vooralsnog tevreden een rokertje opsteken, maar om luidkeels te juichen is het nog te vroeg. De Tweede Kamer mag dan haar koudwatervrees in meerderheid voorbij zijn, voor de Eerste Kamer blijft dit vooralsnog de vraag.

In de senaat heeft de behoudende minderheid in de Tweede Kamer thans een royale meerderheid. De huidige zetelverdeling zal niet eerder veranderen dan na de eerstvolgende verkiezingen voor de Provinciale Staten, die staan geagendeerd voor 2019.