Om haar positie als groenste provincie van Nederland uit te bouwen, willen GS in Gelderland alle zeilen bijzetten. De voorgestelde circulaire agenda weerspiegelt de urgentie voor resultaatgericht klimaatbeleid, ofschoon de uitvoeringsnotitie GGG nog niet voor alle domeinen helder maakt hoe resultaat moet worden bereikt.

Als eerste stap worden inspirerende regionale initiatieven die groene groei nastreven onder een samenhangende agenda Bio-Circulair gebracht. Zoals het programma Kansrijke Ketens van Pantanova, dat wordt gecombineerd met initiatieven voor innovaties in de textielsector en in de papier- en kartonindustrie.

Gedeputeerde Staten willen een miljoen euro uittrekken om circulaire projecten van mkb-bedrijven in de precompetitieve fase te faciliteren. Dit geld is bedoeld als smeerolie om kansrijke initiatieven van de grond te helpen.

Op eigen kracht zijn veel start-ups en mkb-bedrijven hier niet toe in staat. Voorwaarde is een kansrijke businesscase die op relatief korte termijn rendabel kan zijn en alsdan nieuwe werkgelegenheid genereert.

Het Gelderse college verwacht regionale mkb-bedrijven zo in de positie te brengen te kwalificeren voor regionale, nationale en Europese subsidieprogramma’s.

De biocirculaire economie is een breed concept dat inspireert tot uiteenlopende groene initiatieven. De provincie wil voorkomen dat haar innovatieagenda versnippert. Samenhang moet impact veroorzaken. Het gedeelde belang in een ambitieuze circulaire uitvoeringsagenda moet tot synergie leiden en partijen uit verschillende sectoren tot samenwerking bewegen.

De provincie Gelderland focust op drie actielijnen:

1. Het goede voorbeeld geven en regionale initiatieven ondersteunen;
2. Bedrijven stimuleren om efficiënter met schaarse grondstoffen om te gaan;
3. Schaalvergroting in de verwaarding van nieuwe biobased grondstoffen van:         a) natuurvezels in papier en textiel;
   b) nutriënten uit mest;
   c) plantaardige eiwitten in voedsel.

Financiering
Langs deze lijnen wil het provinciebestuur voor innovatieve mkb-bedrijven de deuren naar haar financieringsinstrumentarium wagenwijd openzetten. Ook haar netwerk in de financiële sector zal in de volle breedte worden ingezet voor uitvoering van de circulaire agenda. Mkb-bedrijven moeten zo versneld op weg worden geholpen om met circulaire productieprocessen aan de slag te gaan.

De doelstellingen zijn:

• De eerste regionale economie die geen afval meer produceert;
• Mondiaal voorbeeld als proeftuin voor slimme en schone technologie;
• Kringlopen sluiten via drie demoprojecten voor natuurvezels, mest en eiwit;
• 5.000 nieuwe banen, 50 procent minder grondstoffen en €700 mlj. omzet;
• In 2020 is het energie- en grondstoffengebruik afgenomen met 10 procent;
• Tegen die tijd heeft de helft van de bedrijven ingezet op de omslag naar circulair.

De voorgestelde circulaire agenda koppelt de actielijnen dus nadrukkelijk aan resultaten. Wezenlijk is dat de ambitie is gericht op cascadering en efficiënt gebruik van zowel technische als biobased grondstoffen. Deze kennen hun eigen kringlopen en dienen zich afzonderlijk zoveel mogelijk regionaal te gaan sluiten.

Opvallend is dat Gelderland niet langer prioriteit geeft aan gebruik van biomassa via bijstook voor energiewinning. GS vindt dat biomassa beter kan worden benut voor hogere verwaarding van inhoudsstoffen. Deze kunnen worden gewonnen via state of the art raffinageprocessen.

Aan het einde van de circulaire gebruiksfase worden dan alleen de meest laagwaardige reststromen verbrand. Vergisting van biomassa blijft wel mogelijk. Als de statenleden hiermee instemmen, komt het provinciale energiebeleid in lijn met de laatste wetenschappelijke inzichten.

Kansrijke Ketens
Pantanova en Value Mediation partners hebben in opdracht van de provincie Gelderland en de gemeente Lingewaard een programmavoorstel gepresenteerd onder de titel Kansrijke Ketens voor een circulaire natuurvezelindustrie. Dit programma is een regionale uitwerking van de Green Deal Natuurvezels, waarin Pantanova de samenwerking heeft gevonden met de ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur & Milieu.

Vezelhennep heeft hierin het primaat. Om de geformuleerde ambities te realiseren gaat Pantanova samenwerken met het Kenniscentrum Papier & Karton (KCPK) en stichting KIEMT. Hiertoe zal allereerste een beroep worden gedaan op middelen vanuit het Operationeel Programma Oost. Hiervoor loopt een aanvraag onder de titel Programma Natuurvezels.

Behalve om de verwaarding van hennep, gaat het in dit programma ook om olifantsgras (miscanthus), bermgras en waar haalbaar ook andere vezelrijke (rest)stromen voor het versterken van de circulaire productie van papier. Voor de textielsector gaat het vooral om hergebruik van post-consumertextiel.

Samen met het Kenniscentrum Papier & Karton, Stichting kiEMT en Texperium bereidt Pantanova een coalition of the willing voor om te komen tot een cluster van MKB-bedrijven die zich specifiek op vezelhennep richten.

De beoogde eerste resultaten per 2020 zijn:

1. Een succesvolle EFRO-aanvraag voor een natuurvezelprogramma via nieuwe clustermethode;
2. Een businessplan voor een proeffabriek die hennep en olifantsgras verwerkt tot cellulose;
3. Een businessplan voor een pilotplant biorefinery voor de papierindustrie.