De uit Bulgarije afkomstige Mechoulam leidde het jarenlang slepende onderzoek dat de uit Tsjechië afkomstige Lumír Ondřej Hanuš samen met de Amerikaan William Devane verrichte om de tientallen unieke inhoudsstoffen van cannabis te isoleren, hun chemische samenstelling te documenteren en hun werking te beschrijven.

In de jaren 1980 resulteerde dit in de ontdekking dat cannabis beschermt tegen epilepsie en overprikkeling van het zenuwstelsel. Omdat cannabinoïden van nature niet voorkomen in het menselijk lichaam, begon de zoektocht naar de lichaamseigen (endogene) stof die zich normaal gesproken bindt aan de receptor.

Traumaverwerking
Mechoulam, Gaoni en Edery hadden na de Tweede Wereldoorlog hun heil in Israel gezocht. Voor veel Joden vormde de nieuwe staat een safe haven waar na de hel van de Holocaust collectieve traumaverwerking prioriteit verdiende. Zij isoleerden voor het eerst delta-9-tetrahydrocannabinol (Δ9-thc). De tientallen te onderscheiden componenten die in cannabis voorkomen zijn gaandeweg door Mechoulams onderzoekscollectief aan het daglicht gebracht.

De interactie tussen de aanwezige geurstoffen (terpenen) en (antioxidanten (flavanoïden) veroorzaken in combinatie met de tientallen cannabinoïden een entourage-effect. De onderlinge verhoudingen bepalen welke soort cannabis het best werkt tegen een gediagnosticeerde aandoening. In de 21ste eeuw staan wetenschappers voor de uitdaging om de wisselwerking van de talrijke componenten verder in kaart te brengen.

Mechoulams academische vrijzinnigheid betekende voor tientallen onderzoekers de kick-off van een wetenschappelijke loopbaan waarin cannabis al meer dan een halve eeuw centraal staat en aldus een verdienmodel oplevert voor kennisinstellingen en laboratoria in het Midden-Oosten, de Verenigde Staten, China, Australië, Zuid-Amerika, Oceanië, Afrika en Europa. Dit resulteerde in een onuitwisbare reputatie onder professoren en niet in de laatste plaats in een mondiale cultstatus onder cannabisten.

Visionair
Mechoulam bewandelde niet het meest makkelijke levenspad, leert The Scientist. In 1966 verwisselde de jonge onderzoeker zijn betrekking aan het Weizmann Instituut in Rehovot (Tel Aviv) voor aanstelling op de Medical School  van the Hebrew University in Jeruzalem. In 1972 bracht hij het in deze thans verscheurde stad tot hoogleraar biochemie. Maar al kort na zijn entree bedacht Mechoulam een huzarenstukje dat getuigt van een onafhankelijke visionaire wetenschappelijke perceptie op cannabis.

Met toestemming van de universiteitsdirecteur maar tot latere ergernis van de minister van Volksgezondheid, deed Mechoulam namens de Medical School een beroep op de hoofdcommissaris van politie om vanuit buurland Libanon gesmokkelde hasj te benutten als uitgangsmateriaal voor vervolgonderzoek naar cannabis. De welbespraakte hoogleraar biochemie in spé onttrok maar liefst vijf kilo van deze smokkelwaar aan de gretige muil van de vuilverbranding in zijn nieuwe woonplaats. Wat met de inzichten van nu op zich al meteen een pluim verdiende.

Baanbrekend
Die memorabele dag in de joods-Arabische hoofdstad stapte de ambitieuze dertiger pal voor het hoofdbureau van politie doodleuk met een historisch verantwoorde vrijgeleide op de bus met zijn pakket geconfisqueerde gele en rode Libanon. Met zijn blokken hasj, het derivaat van de vrouwelijke cannabisbloem, zette Mechoulam koers richting het laboratorium van zijn universiteit. Goedgemutst maar alert vanwege zijn verdacht ruikende aktetas op schoot zette hij de opmaat voor wat internationaal baanbrekende wetenschap zou opleveren.

Immuunsysteem
Na de eerste aanwijzingen in muizen en ratten te hebben gevonden, volgde in 1992 het pièce de résistance van Mechoulams onderzoeksgroep: de ontdekking van het endocannabinoïde systeem van het menselijk lichaam. Wat bleek: Moeder Natuur heeft het brein van zoogdieren, mensen en dieren dus, maar ook de organen, het darmstelsel en het skelet voorzien van receptoren waar de inhoudsstoffen van cannabis een gelukkige combinatie mee aangaan. Anders gezegd: op de lichaamsvreemde stoffen die in cannabis voorkomen reageren het menselijk en het dierlijk immuunsysteem positief.

Op de onder cannabisten prangende vraag ‘Can cannabis cure cancer?’ –  mede gesteld namens volgers van de Canadese voorvechter van cannabismedicatie Rick Simpson – antwoordt Mechoulam: ‘Of cannabis een anti-kanker medicijn is weet ik niet, omdat dit ondanks alle aanwijzingen nog nooit is onderzocht. Ik weet wel dat cannabis de groei van kankercellen blokkeert. Voor de medische sector ligt nog steeds de vraag voor: waarom wordt met onze data niets gedaan?’   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In de jaren 1980 resulteerde dit in de ontdekking dat cannabis beschermt tegen epilepsie en overprikkeling van het zenuwstelsel. Omdat cannabinoïden van nature niet voorkomen in het menselijk lichaam, begon de zoektocht naar de lichaamseigen (endogene) stof die zich normaal gesproken bindt aan de receptor.

Gelukshormoon
De ontdekking van anandamide die hieruit volgde, een stof die ook in cacao voorkomt, leidde tot de ontdekking van het endocannabonoïde systeem. Thc bleek een soortgelijk effect als anandamide te hebben: deze cannabinoïde fopt feitelijk de receptoren waar ook anandamide op aanslaat.

Onderzoek naar de verspreiding van receptoren in de hersenen verklaarde in de jaren hierna dat het risico op thc-toxificatie (overdosis) laag is: gedeelten van de hersenen die vitale functies controleren, hebben weinig receptoren voor anandamide en cannabiscomponenten.

Heel anders dus dan opiaten (gewonnen uit de klaproos) en in mindere mate cocaïne (gewonnen uit de cocaplant). Sindsdien is de biomoleculaire determinatie van de cannabisplant voortgeschreden, maar Mechoulam benadrukt dat het cannabisonderzoek nog lang niet is voltooid.

Thans staat anandamide bekend als gelukshormoon. Biomedisch beschouwd betreft het een neurotransmitter die een rol speelt bij pijn, depressie, geheugen, vruchtbaarheid en het hongergevoel. Mechoulams mede-onderzoeker Bill Devane leidde het woord ananda af uit het Sanskriet, waar het ‘geluk’ of ‘gelukkigheid’ betekent.

Anandamide is belangrijk in hersendelen die te maken hebben met het geheugen, hogere denkprocessen en de controle over de motoriek. Mechoulam verklaart waarom mensen als gevolg van hun biochemische huishouding individueel verschillend op cannabis reageren.

Nobelprijs
Vanwege zijn decennialange onderzoek en inspirerende empirisch resultaten kandideert de visionaire Mechoulam voor de Nobelprijs voor de Geneeskunde. Alleen al op basis van het potentiële hogere welbevinden van miljoenen mensen ter wereld, maar ook vanwege de morele legitimatie van cannabisgebruik die zijn onderzoekswerk aantoont.

Meir Klein documenteert overtuigend ook het indirecte beroep dat het levenswerk van Mechoulam en diens onderzoeksgroep doet op het ethisch besef van de medische sector. En passant pitcht deze indrukwekkende journalistieke productie een reeks onderwerpen voor de doorontwikkeling van de biomoleculaire geneeskunde, dan wel de natuurgeneeskunde.

De Scientist laat zien dat het werk van Mechoulam de vergelijking rechtvaardigt met de ontwikkeling van penicilline, in 1928 door arts-bacterioloog Alexander Fleming (1881-1955). Deze medische game changer kwam helaas te laat voor de miljoenen slachtoffers van Eerste Wereldoorlog, maar ruimschoots op tijd voor die van de Tweede. Om tot op de dag van vandaag levens te redden van oorlogsslachtoffers en andere patiënten in alle uithoeken van de wereld.

Emancipatie
Kleins documentaire resulteert in een wetenschappelijk onderbouwd eerbetoon aan professor Mechoulam en zijn peers Habib Edery en Yechiel Goani. Hun baanbrekende werk is een historisch voorbeeld van waar out of the box-denken toe kan leiden. Anno nu schoppen Mechoulam c.s. feitelijk nog altijd tegen schenen in het inmiddels mondiaal geëxpandeerde farmaceutisch bolwerk.

Het objectieve en universeel toepasbare resultaat dat deze drie cannabis ambassadors aan de medische wetenschap hebben bijgedragen is een onderbouwd pleidooi voor de volledige emancipatie van cannabis om deze unieke plant op al haar potentiële toepassingsgebieden sociaaleconomisch tot waarde te brengen.

De Scientist positioneert de big pharma als een bijna onverschillige bedrijfstak die primair op aandeelhouderswaarde is gericht en vooral baat heeft bij handhaving van de eigen heilige huisjes, waarin zware investeringen worden gepleegd voor separate aandoeningen waarvan de oorzaak niet wordt weggenomen.

Met de inzichten van nu draagt de nalatenschap van Mechoulam tot dusver bij aan ieders individuele morele rechtvaardiging om op basis van vrije keuze en om moverende redenen cannabis te gebruiken, of het nu is voor zelfmedicatie, spiritualiteit, recreatie of periodieke vergetelheid.

Honderden miljoenen mensen op alle continenten en binnen talrijke culturen gebruiken immers cannabis. Aan bijna evenzoveel mensen wordt cannabismedicatie om aanvechtbare redenen onthouden.

Ontmoedigingsbeleid
De oorsprong van de negatieve bejegening van de cannabisplant is te vinden in de Verenigde Staten. Begin vorige eeuw werd cannabis aangemerkt als controlled substance, wat niet geheel onlogisch mag zijn omdat het nu eenmaal een effect in de hersenen sorteert, zoals koffie, tabak en alcohol.

Tot in de jaren 1930 bleven diverse medicamenten op basis van cannabis ook gewoon verkrijgbaar bij de apotheek. Pas 1937 werd cannabis in de ban gedaan met de Marihuana Tax Act. Een doelgericht ontmoedigingsbeleid werd van  kracht dat een beeldvorming en desinformatie uitlokte die een gemiddelde burger de stuipen op het lijf joeg.

Repressie van cannabis bepaalt sindsdien mondiaal de norm voor opinieleiders en de dominante politiek van de sociaalcorrecte middenklasse en maatschappelijke elite. Wereldwijd zijn bestuurlijk verantwoordelijken hiermee op oneigenlijke gronden gegijzeld geweest onder het regiem van het valse paradigma dat de Drugs Enforcement Agency (DEA) tegen beter weten propageerde: cannabis zou verslavend zijn en een opstap bieden voor het gebruik van zwaardere middelen.

Dus in weerwil van het ook destijds al medisch aangetoonde feit dat cannabis in de praktijk bij patiënten juist stuipen doet verdwijnen, formuleerde Washington een misleidende, afschuwwekkende retoriek voor haar ambitie om de plant bij voorkeur uit te roeien. Van meet af aan een mission impossible, maar desondanks wordt ook in Nederland nog altijd de nodige anti-marketing gebaseerd op achterhaald arbitrair Amerikaans gedachtegoed.

Niet zonder risico
Erkenning van de internationale academische gemeenschap viel Mechoulam de afgelopen jaren overigens al meermalen ten deel. Zoals in 2006, toen de Universidad Complutense in Madrid hem een eredoctoraat toekende, zoals The Scientist laat zien.

Dit laat onverlet dat ook Mechoulam verklaart dat recreatief (en dus ook spiritueel, red.) gebruik van cannabis niet voor iedereen zonder risico hoeft te zijn. ,,Bij jonge mensen die veel cannabis gebruiken kunnen veranderingen in het brein optreden. Ook voor volwassenen is cannabis niet altijd een onschuldige plant.’

Hoewel in Amerika de panelen verschuiven, bepaalt de Amerikaanse geopolitiek voor de mondiale moral majority nog altijd de houding tegenover Cannabis sativa Linnaeus. Tot op de dag van vandaag houdt de medische sector zich goeddeels doof voor de wetenschappelijke valorisatie die Mechoulam c.s. aan deze Nutzpflanz geven.